در مهندسی سازه ؛ سیستم های سازه ای با مقاومت بالا در برابر بارهای جانبی وجود دارند .
این سیستم ها در کنار مزایای خود، معایبی نیز دارند که از مهمترین آنه میتوان به سختی عملیات اجرا و زمان بر بودن آن ، و همچنین وزن بالای این نوع سازه ها اشاره نمود که مستلزم صرف هزینه های نسبتا هنگفت می باشد.
از این رو سازه های فضاکار به علت سرعت و سهولت اجرا، سبک بودن و از همه مهمتر مقاومت بالایی که در مقابل بارهای بارهای وارده از خود نشان می دهد جایگزین مناسبی برای سازه های فلزی و دیوارهای برشی محسوب میشودو علاوه بر تامین مقاومت سازه در مقابل بارهای جانبی ، در جهت سبک سازه سازه نیز نسبت به دیوارهای برشی ارجح هستند.
سازه های فضاکار بهترین انتخاب برای پوشش دهانه های بزرگ می باشند.
سازه های فضاکاربواسطه قابلیت های منحصر به فرد آن از جمله قابلیت پوشش فضاهای وسیع با حداقل تکیه گاه در اطراف و یا بدون استفاده از تکیه گاه های میانی و یا با حداقل آن ، به اشکال و فرم های متنوع، توزیع تنش در تمام جهات بدیل رفتار سه بعدی و توجه روزافزون پژوهشگران و مهندسین مربوطه به کاربرد بهینه سازی در طراحی ، بویژه در سازه های فضاکار از اهمیت وافری برخوردار است .
منظور از بهینه سازی ، بکارگیری جدیدترین و موثرترین روش ها و تکنیک های روز جهت نیل به اقتصادی ترین و ایمن ترین طرح ممکن برای سازه است .
در میان این سازه ها گنبدها و چلیک ها به علت انحنای هندسی خود دارای سختی نسبتا زیادی بوده وسهم زیادی از طراحی را به خود اختصاص داده است .
سازه های فضاکار، در پوشش دهانه های وسیع راهکارهای نوینی ارایه می دهد. رفتار سه بعدی ، پیش ساخته بودن و تولید انبوه سبب شده است که این شبکه های فضایی به عنوان یکی از موثرترین روش ها برای پوشش سقف ها و اجرای ساختمان ها با دهانه های وسیع مورد توجه قرار گیرد.
همچنین با استفاده از طراحی پارامتریک امکان طرحی ها و محاسبات پیچیده از فرم های آزاد به شکل توسعه یافته ای تحقق می یابد.
با توجه به سبکی این سازه ها و مقاومت بالا ،در پوشش اماکن عمومی و فضاهای بزرگ مانند سالن های چند منظوره ، آشیانه ها ، سالن های فرودگاهی و …. مورد استفاده قراد داده میشوند.
امروزه سازه های فضاکار به عنوان سازه های مفید و پرکاربرد که دارای بالاترین زیبایی بصری هستند در معماری استفاده میشود که با رفتار سه بعدی بعنوان یکی از ویژگیهای اصلی ،ازمقاوم ترین سازه ها محسوب میشود که با قابلیت ترکیب و هماهنگ شدن با فرم های گوناگون معماری با عملکردها و کاربری های متفاوت ، تاثیر مفیدی در معماری امروز دارد.
